Draagbare technologie

Haptische feedback

Tineke Spikker is Design Lead en projectmanager bij Elitac Wearables. Zij vertelt ons hoe het bedrijf ontstond nadat een van de oprichters Wouter Vos research deed voor TNO over haptische feedback – terugkoppeling door middel van trillingen, op gevoel dus – en hoe dat toe te passen in de praktijk. Het eerste project startte na het winnen van de Defensie Innovatie Competitie. Merijn Klarenbeek, Marc Grootjen, Jasper Dijkman, Wouter Vos en Prof. Jan van Erp sloegen de handen ineen en Elitac Wearables was het resultaat.

De eerste wearables – de originele ScienceSuit en Mission Navigation Belt – waren sterk gericht op haptische technologie. Daarom hebben de oprichters het bedrijf ‘Elitac’ genoemd, voor Elite Tactile Systems. In de loop der jaren werd de knowhow uitgebreid van haptische feedback naar sensorintegraties zoals digitale kompassen, versnellingsmeters, gyroscoopsensoren, naast haptiek. De focus ligt nu op het integreren van deze ‘harde’ technologie in wearables die zacht, tastbaar en comfortabel zijn om te dragen. Vandaar dat de naam is veranderd van Elitac naar Elitac Wearables.

Wearables zijn slimme en compacte elektronische apparaten die meestal worden gedragen om de arm, pols of dicht bij de huid, en die bijvoorbeeld informatie kunnen verzamelen en verwerken over het menselijk lichaam, zoals temperatuur en hartslag.

Richting en evenwicht

Tineke vertelt in ons gesprek over een heupband met trillers dat de werking van een kompas heeft. “Deze worden bijvoorbeeld gebruikt om in open veld richting te communiceren aan de drager. Met behulp van way points en haptische feedback kun je bijvoorbeeld in een dicht bos je richting vinden, zonder je ogen, oren of handen te hoeven gebruiken.” Een belangrijke medische ontwikkeling van het bedrijf is de BalanceBelt. Prof. Dr. Kingma van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ werkte aan een oplossing voor patiënten met balansproblemen. Ze hadden daar veel onderzoek naar gedaan en een werkend prototype ontwikkeld. Dat was een heel zware en kostbare oplossing. Merijn Klarenbeek geloofde dat hij dit met Elitac Wearables flink konden verbeteren. Met als resultaat de BalanceBelt. Dat is een riem die patiënten onzichtbaar onder hun kleding dragen en waarmee ze bij eerste gebruik binnen een paar uur in staat zijn om hun balans te houden. Dat doet de riem door nauwkeurig de lichaamshouding te meten en feedback door middel van trillingen te geven.

Tineke laat verschillende producten zien, van de flexibel in te richten ScienceSuit, tot een ontwikkeling voor motion tracking, een smart-safety-veiligheidsvest voor wegwerkers die aan besturingskasten werken, een oplossing om een robot op afstand te besturen door deze te laten communiceren met een werkjas met sensoren. Andere toepassingen zijn er voor bewegingsanalyse voor sporters, en wat dacht je van een ECG-meting bij jachtvliegers. Stuk voor stuk projecten die lijken te zijn weggelopen uit toekomstvisies, maar waar Elitac Wearables concrete oplossingen voor heeft ontwikkeld. “Het leven moet net wat makkelijker worden met wat wij brengen”, stelt Tineke trots.

Van idee tot product

Van idee tot product, dat is in veel van de projecten een flinke weg. Elitac Wearables ontwikkelt eigen producten, maar ook op basis van een klantvraag. “Samen met de klant gaan wij om tafel om te zien wat er mogelijk is op basis van hun idee. Dat doen we meestal in een workshop. We gaan een dag lang met elkaar onderzoeken en testen wat ervoor nodig zou zijn om het idee ten uitvoer te brengen. Een sensor moet niet alleen op de juiste plek op het lichaam worden geplaatst, maar je moet ook kijken naar hoe je die sensor daar houdt als het lichaam beweegt. Bij de Smart-safety-vesten hebben we bijvoorbeeld ook een man-down-detectie. En bij de ECG-meting zijn we uitgekomen op textiel met daarop patches die we met behulp van geleidende inkt hebben weten te realiseren. De behuizing voor de elektronica wordt dan weer met drukknopen bevestigd. Specifiek voor die oplossing heb je ook te maken met G-krachten en wil je drukplekken op het lichaam van de piloot voorkomen. De ontwikkeling blijft maar doorgaan!”

Theorie en praktijk

Niet alleen in eigen huis wordt onderzoek gedaan, ook TNO doet theoretisch onderzoek naar de mogelijkheden. De praktische invulling ervan gebeurt samen met Elitac Wearables. We hebben het gesprek in een werkplaats waar een collega van Tineke werkt aan het samenstellen van een nieuw prototype. Met de hand en met grote zorgvuldigheid wordt achter een naaimachine gewerkt aan een zacht en flexibel product. “Het is belangrijk dat een product comfortabel is voor de drager.” In huis bij Elitac Wearables werken specialisten in disciplines als software, hardware, textiel, research en productontwerp. Tineke studeerde Industrial Design Engineering in Twente en bemoeit zich dus met het productontwerp.

“We hebben hier in huis een aantal 3D-printers staan waarmee we prototypes en enkelstuks kunnen maken. Zodra er grotere aantallen worden geproduceerd, besteden we sommige specifieke onderdelen uit bij Parts On Demand. De behuizingen van de BalanceBelt zijn een goed voorbeeld. “Toen we daar de eerste samples van maakten, hadden we zelf nog geen printers, dus die zijn ook door Parts On Demand gemaakt”, vertelt ze. “Het is heel makkelijk schakelen met hen. Natuurlijk omdat ze hier vlakbij om de hoek zijn gevestigd, maar vooral door de korte lijntjes die we met ze hebben. Toen we met elkaar kennis maakten, kregen we een rondleiding en konden we zien wat er allemaal mogelijk is. We spreken dezelfde taal, dat was al snel duidelijk.”

Laagdrempelig

De laagdrempelige relatie met Parts On Demand spreekt uit alles wat Tineke vertelt. “Dat is een groot verschil met andere partijen. De communicatie gaat snel en goed en we hebben een relatie waarin we van beide kanten ook denken aan wat we nog meer voor elkaar kunnen betekenen. Dat betekent ook het aandragen van projecten van derden, over en weer.” Bij de BalanceBelt bleek de specifieke kleur die daarvoor gedacht was, nog wel een uitdaging. “Er werden verschillende samples gemaakt, net zo lang tot we de goede kleur hadden. Die flexibiliteit en de mogelijkheden voor snelle iteraties is natuurlijk de kracht van 3D-printen. Maar bij Parts On Demand kunnen we direct met de man aan de machine overleggen. Je staat in de fabriek waar het gemaakt wordt, dat is leuk.”

Ook een idee?

Elitac Wearables heeft expertise en ontwikkelingsdiensten voor bedrijven die willen innoveren, verbeteren of versnellen in de ontwikkeling van wearables voor de medische sector, de veiligheidssector, sport en meer. De focus ligt op het gebied van de integratie van elektronica en textiel, met een bijzondere focus op haptische feedbacktoepassingen en sensorintegraties.

Het bedrijft investeert voortdurend in onderzoek om ervoor te zorgen dat het voorop blijft lopen bij nieuwe technologische ontwikkelingen. Met een multidisciplinair team en 180 m² R&D-faciliteiten worden wearables van idee tot commercieel levensvatbaar product ontwikkeld. Projectmatig voor opdrachtgevers, participerend in gefinancierde onderzoeksprojecten en investerend in diverse interessante projecten.

Ben je ook op zoek naar een partner om jouw projecten en research werkelijkheid te maken?
Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen:

Telefoon: (+31) (0) 85 4444 200
E-mail: info@partsondemand.eu