3D-printen in de paardenwereld – TreeClix

Luistert nauw

Jolanda van der Leeden is zadelmaker, zadelpasser en eigenwijs. Het zijn haar woorden, dus dan mogen we dat gerust zeggen. Maar dat is ook precies de eigenschap die haar aanzette tot een nieuwsgierige zoektocht naar een methode om zadels makkelijk en beter te laten passen, en deze aanpassingen naadloos te integreren in het zadel. Voor de paardenliefhebber is het wellicht een open deur, maar we vertellen het toch: Paarden veranderen van vorm. Afhankelijk van de conditie en training verandert de houding en de bespiering van de rug van het paard.
Tegelijkertijd luistert de zadelpassing heel nauw. Niet alleen voor de balans van de ruiter, maar ook voor het comfort van ruiter en paard. Anders dan de leek zou denken is het zadel er dus niet alleen voor de ruiter, maar zeker ook voor het paard. Een verkeerde passing en het paard wordt verkeerd belast, met alle gevolgen van dien. Voor de gezondheid van het paard, maar zeker ook voor het bewegen en het gedrag. Een paard dat niet goed kan bewegen kan echt nukkig verdrag vertonen.

De basis

De basis van een zadel laat zich niet zomaar aanpassen. De basis – de zadelboom – heeft een vaste vorm, waarbij zadelpassers met behulp van vulmiddelen in het zadel een betere pasvorm proberen te realiseren. De boom is het frame dat de druk van het gewicht van de ruiter verdeelt. “Om te kunnen zien of de maat van de boom juist is, moet je het zadel openmaken”, legt Jolanda uit. Alleen zijn veel zadels lastig te openen, en als je eigenlijk ieder kwartaal de passing zou moeten controleren – want daar hebben we het over – dan is het al snel een kostbare aangelegenheid voor de eigenaar. “Een zadel verkopen is makkelijk, een zadel het hele jaar goed passend te houden, is dat niet.” (wil je meer weten, dan vind je hier een uitgebreide toelichting)

Ontwikkeling

Dat alles was Jolanda een doorn in het oog. “Ik wil het beste voor het paard. Maar binnen de sector was weinig of geen ontwikkeling op dit gebied, dus ben ik het zelf uit gaan zoeken. Ik dacht al snel aan een kliksysteem waarmee je een passtuk op de zadelboom kunt klikken.” Ze nam contact op met Fieke Schulten Branderhorst, een productontwikkelaar die ze had leren kennen tijdens haar opleiding tot zadelpasser. Fieke is docent productontwikkeling aan de HAN en reageerde direct enthousiast. “We gingen om tafel en Fieke’s eerst reactie was ‘Dit vind ik leuk!’. We keken samen naar allerlei soorten en maten zadelbomen. Op basis daarvan is Fieke gestart met de productontwikkeling van onze oplossing. Want de oplossing is niet – iedere keer dat een paard verandert, een ander zadel maar een andere passing van de zadelboom. En die passing kun je met TreeClix heel eenvoudig en snel veranderen.”

De oplossing

TreeClix bestaat uit een basisdeel en een passtuk. Het basisdeel wordt op de boom bevestigd. Daarin klik je een passtuk waarmee je de passing van de boom eenvoudig aanpast, in stapjes van vijf millimeter. Zowel het basisdeel als het passtuk werden ontwikkeld met behulp van 3D-printen.
“Fieke was bekend met Parts On Demand en ik vond het meteen een prettige partij om mee samen te werken. Fieke had voornamelijk contact met Parts On Demand vanwege haar expertise op het gebied van productontwikkeling. Het was fijn werken met hen; de leveringen verliepen bovendien snel. In de ontwikkelfase heb je uiteraard geen grote aantallen nodig en wil je vooral ook niet lang wachten op een nieuwe versie.”
“Tegelijkertijd probeerden we zadelproducenten over te halen hun zadels aan te passen. Het is nog best een hele uitdaging om zadelproducenten zo ver te krijgen dat ze hun zadels zo ontwerpen dat ze makkelijk te openen zijn. Maar dat is wel de eerste vereiste voor het vaststellen wat er past en wat niet. Ondertussen zijn we in gesprek met diverse zadelproducenten en de verwachtingen zijn goed.”
“We hebben twee verschillende breedtes van de TreeClix ontwikkeld en een aparte versie voor af-fabriek montage. We hebben de eerste producenten al om, die gaan het af-fabriek monteren op hun zadels. Geduld wordt dus beloond”, lacht ze breeduit.

Inzicht

Inmiddels houdt Jolanda zich steeds meer met de probleemgevallen bezig. “In Moergestel is een dierenkliniek – EFMC – die zich bezighoudt met de functionele beweging. Door de moeilijke gevallen te bestuderen, krijg je nog meer inzicht in de mechanismen van de beweging. Daar leer ik heel erg veel van. We werken ondertussen ook hard aan een e-learning om goed een zadel te passen. Met daarin de uitleg van de biomechanica van het paard. Het is belangrijk om te weten waarom de passing van een zadel zo nauw luistert. Hoe je het aanpast en of een probleem wel door het zadel wordt veroorzaakt of misschien wel door iets heel anders. We laten in die cursus zien hoe je daarachter kunt komen. In de basis komt het neer op het openmaken van het zadel, meten, afstellen en heel goed kijken. Want ja, ik heb ook een eigen zadelmerk, maar ik los een probleem liever op door het afstellen van een zadel dan door een nieuw zadel te verkopen.”
Tegenwoordig werkt Jolanda vooral met professionele ruiters. “Dat is prachtig om te doen. Ik ben met TreeClix echt van B-C naar B-B gegaan, waardoor ik een veel groter bereik heb. Ook in het Verenigd Koninkrijk, waar paardrijden diepgeworteld is, heb ik inmiddels materclasses gegeven. “Wat ik regelmatig hoor als reactie: Het is zo simpel, waarom bestond dit nog niet? Dit is precies wat ik zelf dacht toen ik uit frustratie begon te zoeken naar een manier om zadels goed af te stellen.”

Fotografie door ©LottyHphotography